De meeste mensen deugen

De meeste mensen deugen, Een nieuwe geschiedenis van de mens, geschreven in 2019

door de Nederlandse historicus Rutger Bregman. Ondertussen vertaald in 46 talen en wereldwijd zijn er meer dan anderhalf miljoen exemplaren verkocht.

Inhoud in bullet points

• De mens is van nature "goed", m.a.w. meer geneigd tot samenwerking dan tot competitie.

• Hij bekijkt menselijke geschiedenis vanuit een ander perspectief. Op school leerden wij geschiedenis als een aaneenrijging van oorlogen. Die periodes tussen de oorlogen zijn eigenlijk belangrijker. Misschien saaier om te rapporteren, maar de grootste tijd leven wij in vrede, en om de zoveel tijd maken wij een crisis mee, die vele malen korter is dan de periodes tussen de crisissen.

• Een optimistisch boek.

Over het boek

• Bijna 500 pagina's, maar het leest heel vlot

• Hij ontkracht heel wat "algemeen aangenomen waarheden". Hij opent met een beschrijving van oude geweren van de tijd van de Amerikaanse revolutie. In heel wat exemplaren zitten nog verschillende kogels. Eén exemplaar heeft er zelfs 12 zitten in één loop. Hiermee doorbreekt hij het clichébeeld dat soldaten moordmachines zijn. Het "probleem" voor de generaals is dat soldaten net niet graag schieten. De geweren zijn getuigen van soldaten die een bevel omzeilden door constant de indruk te wekken dat zij bezig waren.

• Aan het slot heeft hij het over cynisme. Daar maakt hij een heel sterk punt, vind ik. Cynisme wordt soms geprezen als "kritisch zijn". Maar dat is het niet. Cynisme is een vorm van luiheid. "In werkelijkheid is juist de cynicus wereldvreemd. In werkelijheid leven we op Planeet A, waar mensen ten diepste geneigd zijn tot het goede."

• Het boek heeft ook tegenstanders. Al weet ik precies waar ik die precies moet situeren.

  • Mogelijk omdat het niet voldoende wetenschappelijk is onderbouwd. Ik lees ergens "teveel gebaseerd op anecdotiek", dat hij in "eerste plaats een prediker en activist is." Maar diezelfde stem meldt dan ook "helaas, het staat al in de Bijbel: “De geest is gewillig, maar het vlees is zwak.”" Cynisch...

  • Er zijn er ook die de titel lezen als "Alle mensen deugen", maar dat staat er niet. Er staat "De meeste mensen". En het boek legt ook uit wie de minderheid is die niet deugd. Wanneer mensen in een bubbel zitten, valt het mij op dat zij er ook niet uit willen, m.a.w. dat zij die toevoeging "de meeste" niet willen horen. Dat heeft dan iets te maken met hoe wij mensen omgaan met onze overtuigingen.

  • En dan heb je de cynicus. Maar dan vraag ik mij ook af of dit niet eerder getuigd van luiheid en lafheid. Cynisch en met straffe woorden uit de hoek komen, dat klinkt lekker stoer. Kwetsbaar en met een positief antwoord komen, dat wordt wel eens makkelijk als naïef en flauw weggezet. Maar een kwetsbaar en positief verhaal kan net een uiting zijn van grote moed. Meegaan in een negatief verhaal is niet zo onschuldig als het lijkt. Wat je meer aandacht geeft, groeit. Als je het negatieve meer aandacht geeft, zal dat ook groeien.

Het boek

De meeste mensen deugen, een nieuwe geschiedenis van de mens, Rugter Bregman

(Te koop bij o.m. Standaard Boekhandel, Bol)

De Engelse vertaling

Humankind, A Hopeful History, Rutger Bregman

(Te koop bij o.m. Standaard Boekhandel, Bol, Amazon)